Tổng quan về van công nghiệp

1. Van công nghiệp là gì?

Van công nghiệp là các loại van được thiết kế, chế tạo theo những tiêu chuẩn khắt khe để dùng cho các nhà máy công nghiệp, hóa chất hay trong ngành công nghiệp oil&gas... Các tiêu chuẩn thiết kế thường được áp dụng là ASME/ANSI; API; BS; JIS. Van được kiểm soát chất lượng từ khâu vật liệu đầu vào cho đến khi van được xuất xưởng bởi nhóm quản lý chất lượng của nhà máy cũng như các inspector được người mua hàng chỉ định.

2. Các loại van thông dụng

Có rất nhiều cách để phân loại van, trong bài viết này chúng tôi xin đề cập đến manual valve và phân lọai theo chức năng của van. Từng loại van sẽ được đi sâu vào cấu tạo, function trong những bài viết tiếp theo.

2.1 Van cổng (gate valve)

Van cổng hay còn gọi là gate valve là một trong những van thông dụng nhất trong câc nhà máy industrial. Trong van cổng cũng có rất nhiều loại van khác nhau tùy vào chức năng sử dụng cho những fluid và điều kiện khác nhau. Van có chức năng chặn hoặc cho phép dòng chảy đi qua. Ưu điểm lớn nhất của van này là có độ ăn mòn thấp, dễ bảo dưỡng và vận hành. Các bộ phận chính của van như hình dưới đây

2.2 Van bi (ball valve)

Van bi (ball valve) được chế tạo lần đầu tiên trong khoảng năm 1963. Có rất nhiều loại ban bi tùy vào các điều kiện sử dụng. Các tiêu chuẩn thiết kế cũng khác nhau như API 608; API 6D, BS 5351. Trong bài viết này, chúng tôi chỉ xin phép được đề cập tới van bi trong các general service. Nói chung van bi khá là đắt so với các loại van khác có cùng kích thước và điều kiện sử dụng. Nó được dùng để đóng mở cũng như điều khiển dòng chảy thông qua một "ball" được đặt bên trong van. Có 2 loại "ball" là full bore và reduce bore. Chúng tôi sẽ đề cập đến 2 loại này trong những bài viết tiếp theo. Cấu tạo của van bi thông thường như hình dưới đây:

2.3 Van bướm (Butterfly valve)

Có thể nói đây là loại van được con người chế tạo ra sớm nhất và trải qua một quá trình cải tiến hàng trăm năm, thiết kế hiện nay của van bướm đã gần như hoàn thiện để đạt được hiệu quả cao nhất trong quá trình sử dụng.

Van bướm có nhược điểm là sự tổn áp lớn và thường áp dụng cho những van có đường kính lớn. Chúng có độ kín khít khá là thấp. Về mặt cấu tạo, van bướm dùng một đĩa có bề mặt phẳng, quay quanh một trục (90 đến 95 độ) để đóng hay mở van. Vì cấu tạo và hoạt động đơn giản, nó thường có giá thành rẻ hơn so với van khác cùng kích cỡ. Cấu tạo thông thường của van bướm như sau:

2.4 Van một chiều (Check valve)

Van một chiều là loại van chỉ cho phép dòng đi theo một hướng nhất định. Chiều còn lại, van sẽ chặn lại, không cho dòng đi qua. Van một chiều có nhiều loại nhưng thông thường có 3 loại chính là swing check valve, lift check vakve và disc check valve. Cấu tạo của chúng như hình dưới đây:

2.5 Van cầu

Van cầu được dùng để điều chỉnh dòng chảy. Tuy nhiên, với chức năng điều chỉnh dòng thì kích cỡ của van không quá 8" trong những ứng dụng thông thường. Có 3 loại van cầu thường được sử dụng là: van góc (angle globle valve), van kim (needle valve) và van cầu tiêu chuẩn (standard globle valve). Các bộ phận chính như hình dưới đây.

Đặc điểm nổi bật của van cầu là: lưu chất sẽ đi vào từ phía dưới của cơ cấu điều chỉnh. Điều này giúp cho van có thể dễ dàng tính toán được lưu lượng và trong quá trình đóng hoàn toàn của van.